اختیار فروش تبعی که در ایران به عنوان بیمه سهام از آن یاد می شود جزو ابزارهای بازار مشتقه است(ابزاری که از یک دارایی نشان می گیرد) که به منظور کاهش ریسک خریداران سهام در زمان نوسانات بازار بابت تضمین اصل سرمایه می باشد.

یکی از دغدغه های سهامداران در بورس کسب حداقل بازدهی معادل نرخ سود بدون ریسک است و این ابزار سبب می شود تا با توجه به حذف ریسک در بازار سرمایه، سرمایه گذاران به جای سپرده گذاری در بانک به دنبال کسب سود بیشتر در بازار سرمایه باشند و از نوسانات مقطعی بازار سرمایه هراسی نداشته باشند.

عرضه کننده این اوراق شرکت (ناشر) و یا سهامدار عمده است.

به منظور خرید این اوراق باید سهام پایه (سهامی که بابت آن اختیار فروش تبعی منتشر می گردد) را در اختیار داشته باشید مثلا شخصی که سهام شرکت x را دارد می تواند اوراق اختیار فروش آن را خریداری کند.

موضوع را با یک مثال ساده پیش می بریم:

فرض کنیم قیمت سهام شرکتی که سهامدار آن هستیم 200 تومان است و جو منفی بر بازار حاکم شده است:

در این حالت سهامدار عمده می تواند با انتشار اختیار فروش تبعی با قیمت مثلا 1 تومان، برای 3 ماه آینده تضمین فروش در قیمت 230 تومان را بدهد.حال سهامدار در صورت صلاحدید با خرید اوراق تبعی که قاعدتا به میزان دارایی سهام باید باشد، ریسک نگهداری سهام را به حداقل رسانده و در سررسید که 3 ماه بعد خواهد بود، با چند گزینه روبرو می شود:

قیمت سهم در بازار به 190 تومان رسیده باشد، اینجا سهامدار می تواند با اعمال اختیار خود، سهم را در قیمت 230 بفروش برساند.
قیمت سهم همان 230 تومان باشد که در اینصورت فرق خاصی بین فروش در بازار یا اعمال اختیار وجود نخواهد داشت.
قیمت سهم به 270 تومان رسیده باشد که قاعدتا اینجا سهامدار بجای اعمال اختیار 230 تومانی، سهم را با قیمت 270 در بازار بفروش خواهد رساند.

دقت کنید در رابطه با این موضوع به هیچ عنوان نمی توان به نوسانگیری و یا توجه به نوسانات بین راه تا سررسید توجه کرد، زیرا به محض معامله سهم مذکور، اختیار تبعی نیز منقضی خواهد شد.

در مورد سهامداران میان مدتی، اختیار فروش تبعی علاوه بر اینکه از لحاظ فنی جو منفی را تغییر می دهد، از طرفی نیز عیار شرکت ها در چشم انداز پیش رو و نوع نگاه سهامدار عمده به ارزش سهام شرکت و قیمت آن مشخص خواهد ساخت.

عرضه اوراق اختیار فروش تبعی با هدف حمایت از سهامداران خرد از روز دوشنبه مورخ ۲۵ اسفند۱۳۹۹ لغایت روز چهارشنبه ۲۷ اسفند ۱۳۹۹ با شرایط زیر در بورس اوراق بهادار تهران آغاز می‌شود:

به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، صندوق سرمایه گذاری مشترک توسعه بازار سرمایه در نظر دارد اوراق اختیار فروش تبعی با هدف حمایت از سهامداران خرد منتشر کند. عرضه اوراق فوق از روز دوشنبه مورخ ۲۵ اسفند۱۳۹۹ لغایت روز چهارشنبه ۲۷ اسفند ۱۳۹۹ با شرایط زیر در بورس اوراق بهادار تهران آغاز می‌شود:

۱- سرمایه گذاران حقیقی (شامل سبدهای سرمایه گذاری اشخاص حقیقی) که در سال ۱۳۹۹ وارد بازار سرمایه شده‌اند و ارزش دارایی ایشان در بازار سرمایه (تمامی داراییها از جمله سهام، حق تقدم سهام، صندوق های سرمایه گذاری، اوراق بدهی، انواع گواهی سپرده و …) در تاریخ ۱۲ اسفند ۱۳۹۹ کمتر از ۱۰ میلیون تومان باشد واجد شرایط خرید اوراق اختیار فروش تبعی حامی۱۴۰۱ بوده و می توانند نسبت به خرید این اوراق اقدام کنند.

۲- دارایی پایه اوراق اختیار فروش تبعی حامی۱۴۰۱ شامل سبد سهام و حق تقدم سهام پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران یا فرابورس ایران (به جز بازار پایه) و همچنین صندوقهای سرمایه گذاری در سهام (مبتنی بر صدور و ابطال یا ETF ( به جز دارا یکم و پالایش با احتساب تعداد و قیمت تعدیل شده ناشی ازاقدامات شرکتی طی دوره اوراق مذکور است. همچنین دارایی پایه اوراق اختیار فروش تبعی حامی۱۴۰۱ شامل عرضه اولیه هایی که بازدهی بیشتر از ۳۰ درصد از ابتدای سال ۱۳۹۹ داشته‌اند، نمی شود.

۳- سرمایه گذارانی که واجد شرایط خرید اوراق حامی۱۴۰۱ بوده و تمایل به استفاده از این اوراق دارند، باید در دوره عرضه نسبت به خرید تنها ۱ ورقه از اوراق مذکور اقدام کنند. در صورت انجام خرید اوراق حامی۱۴۰۱ توسط سرمایه گذاران، دارایی پایه برای ایشان مطابق بند ۲ درنظر گرفته خواهد شد.

۴- خرید بیش از ۱ ورقه از اوراق حامی۱۴۰۱ برای هر کد معاملاتی مجاز نبوده و کارگزاران باید اقدام لازم نسبت به رعایت این محدودیت را در سیستم های معاملاتی آنلاین خود اعمال کنند.

۵- شرط معتبر بودن اوراق اختیار فروش حامی۱۴۰۱ در سررسید، عدم فروش دارایی پایه موضوع بند ۲ تا سررسید اوراق است (نگهداری دارایی پایه تا سررسید). در واقع در صورتی که سرمایه گذار هر یک از سهام، حق تقدم سهام و صندوقهای سرمایه گذاری (مبتنی بر صدور و ابطال یا ETF (موجود در پرتفو خود را طی دوره تا سررسید اوراق حامی۱۴۰۱ به فروش برساند به گونهای که تعداد آن سهم از تعداد سهم موجود در دارایی پایه وی کمتر شود، اوراق حامی۱۴۰۱ معتبر نبوده و اعمال نخواهد شد.

۶- ارزش اعمال برای هر کد معاملاتی برابر با ۱.۲۵ برابر ارزش دارایی پایه وی (با توجه به تعدیلات مربوط به اقدامات شرکتی) خواهد بود. لذا در صورت رعایت نکات بندهای فوق توسط سرمایه گذاران، بازدهی اشخاص طی دوره اوراق حداقل به میزان ۲۵ درصد خواهد بود.

۷- .بازدهی ۲۵ درصدی پس از کسر سود تقسیمی تعلق گرفته برای هر سبد سهام در تاریخ ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۱ به مشمولین پرداخت می شود.

۸-از آنجا که مبنای تضمین قیمت تعدیل شده است، در صورت افزایش سرمایه، قیمت تعدیل شده و تعداد سهام پس از مجمع برای تضمین در نظر گرفته می شود. در صورت افزایش سرمایه از محل آورده نقدی، قیمت سهام و تعداد با فرض شرکت کردن سهامدار در افزایش سرمایه فرض می شود.

۹- در صورتی که ثبت افزایش سرمایه در تاریخ بعد از اردیبهشت ۱۴۰۱ باشد، در سررسید اوراق تبعی فرض می شود که سهام ثبت نشده در پرتفوی سرمایه گذار قرار دارد و به قیمت پایانی روز محاسبه در ارزش پرتفو لحاظ می شود.

۱۰- احراز شرایط مشمولین طرح، بررسی معتبر بودن اوراق حامی۱۴۰۱ طی دوره و سررسید و همچنین انجام فرایند اعمال توسط شرکت سپرده گذاری مرکزی و تسویه وجوه و شرکت مدیریت فناوری بورس تهران انجام خواهد شد.

جهت دسترسی به اصل مصوبه سازمان می توانید فایل زیر را دانلود بفرمایید